ฟันปลอม ฟันเทียม ทันตกรรมประดิษฐ์
ฟันปลอม ฟันเทียม หรือทันตกรรมประดิษฐ์ (prosthesis) คือฟันที่สร้างขึ้นโดยทันตแพทย์เพื่อซ่อมแซมฟันที่ชำรุด หรือทดแทนฟันที่สูญเสียไป จุดประสงค์หลักของฟันเทียมคือฟื้นฟูการบดเคี้ยว การพูด และความสวยงามให้กับผู้ป่วย ฟันเทียมแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่
ฟันปลอมถอดได้ (Removable Prothesis)
- ผู้ป่วยสามารถทำความสะอาดได้ง่าย
- ผู้ป่วยสามารถมีฟันใช้บดเคี้ยวได้ดี
- ช่วยป้องกันการล้มเอียงของฟันซี่ใกล้เคียง
- ให้ความสวยงาม
- ราคาถูกกว่าเมื่อเทียบกับฟันปลอมชนิดติดแน่น
วัสดุที่ใช้ในฐานฟันเทียมชนิดถอดได้
มี 2 ชนิด ได้แก่ โครงโลหะ และ เรซินอะคริลิก
โครงโลหะ
- ความแข็งแรงมากกว่าชนิดเรซินอะคริลิก
- ความแนบสนิทกับเหงือกและฟันมากกว่า
- กระจายแรงบดเคี้ยวสู่ฟันธรรมชาติได้ดีกว่า
- ฐานของโลหะบางกว่าชนิดเรซินอะคริลิก ผู้ป่วยมักจะรู้สึกใส่สบายกว่า
- ราคาสูงกว่าเรซินอะคริลิก
- ไม่สามารถต่อเติมฟันบนฐานเดิมได้หากมีการถอนฟันไปเพิ่มเติม
- สีโครงโลหะอาจจะไม่สวยงาม
ฟันเทียมติดแน่น (Fixed Prothesis)
ฟันเทียมแบบติดแน่น (fixed prosthesis) คือฟันที่ถูกสร้างขึ้นมาทดแทนฟันที่สูญเสียไปหรือเพื่อการบูรณะฟันที่ชำรุดโดยจะยึดติดถาวรกับฟันธรรมชาติของผู้ป่วย ฟันเทียมติดแน่นได้แก่ ครอบฟัน และ สะพานฟัน
ครอบฟันคือฟันที่สร้างขึ้นมาเพื่อสวมบนฟันธรรมชาติของคนไข้ โดยฟันธรรมชาติเดิมจะมีสภาพที่ไม่สามารถบูรณะได้ด้วยการอุดจึงต้องทำครอบฟันขึ้นมาสวมทับ
ปัจจุบันก็มีหลายวัสดุครอบฟันให้เลือกใช้เพื่อตอบสนองต่อการใช้งานและความสวยงามของคนไข้ให้สูงสุด
ข้อดีและข้อเสียของการครอบฟัน
- ความแข็งแรงมากกว่าชนิดเรซินอะคริลิก
- ความแนบสนิทกับเหงือกและฟันมากกว่า
- กระจายแรงบดเคี้ยวสู่ฟันธรรมชาติได้ดีกว่า
- ฐานของโลหะบางกว่าชนิดเรซินอะคริลิก ผู้ป่วยมักจะรู้สึกใส่สบายกว่า
- ราคาสูงเมื่อเทียบกับฟันเทียมถอดได้
- สูญเสียเนื้อฟันธรรมชาติเพราะต้องกรอให้ฟันมีรูปร่างสำหรับใส่ครอบฟัน
สะพานฟัน คือครอบฟันที่ติดกันมากกว่า 1 ซี่ ในกรณีที่ผู้ป่วยมีการสูญเสียฟันไปแล้ว และไม่ต้องการใส่ฟันเทียมแบบถอดได้ ทันตแพทย์จึงจะพิจารณาทำสะพานฟัน โดยซี่แรกและซี่สุดท้ายของสะพานฟันต้องสวมบนฟันธรรมชาติของผู้ป่วย แต่ข้อเสียของสะพานฟันคือ มีราคาสูง ดูแลทำความสะอาดยาก และเมื่อมีการชำรุดของครอบตัวใดตัวนึง ทั้งสะพานฟันจะต้องเสียไปด้วย
วัสดุของครอบฟันและสะพานฟัน
วัสดุหลักของครอบฟันและสะพานฟันแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ ชนิดโลหะล้วน ชนิดโลหะเซรามิค และ ชนิดเซรามิคล้วน แบบชนิดโลหะล้วนมักนิยมทำในฟันหลังเนื่องจากไม่เน้นเรื่องความสวยงาม และกรอเนื้อฟันออกน้อยที่สุด ในกรณีที่ผู้ป่วยต้องการให้ครอบฟันมีสีเหมือนฟัน ทันตแพทย์จะเลือกครอบฟันชนิดโลหะเซรามิคหรือชนิดเซรามิคล้วน ความแตกต่างของ 2 ชนิดนี้คือแบบโลหะที่ฉาบเซรามิคจะให้สีลอกเลียนฟันธรรมชาติด้อยกว่าแบบเซรามิคล้วน ดังนั้นครอบฟันชนิดเซรามิคล้วนมักเป็นที่นิยมในฟันหน้าเนื่องจากให้ความเป็นธรรมชาติสูงสุดกว่าชนิดอื่นๆ
